Çocuklarda Sosyal Gelişim

ÇOCUKLARDA SOSYAL GELİŞİM

İnsan sosyal bir varlık olarak dünyaya gelir ve  sosyal becerilerini ailelerinden edindikleri bilgiler ile geliştirirler. Sadece aile, sosyal dünya hakkında bilgi edinmek için yeterli bir ortam değildir. Aile kadar akran ilişkileri de önemlidir.

Her çocuğun deneyimlemesi gereken iki sosyal ilişki türü vardır; bunlardan ilki  dikey ilişkiler, yani çocuğun kendinden daha çok bilgiye ve güce sahip kişiler (öğretmen, ebeveyn vs.) ile kurduğu ilişkilerdir.

Bu sosyal ilişki çocuğa güven verir ve birçok bilgi ve beceri kazandırır. Diğeri ise, yatay ilişkilerdir ve çocuk aynı güce sahip kişiler (akranları) ile ilişki kurar. Çocuklar bazı sosyal becerileri sadece akran iletişiminde kazanır.

Akran İlişkileri, arkadaşlık her yaşta olduğu gibi, çocukluk döneminde de güvenlik özgürlük ve eğlenme gibi gereksinimleri karşılamanın yanı sıra, çocuğa potansiyellerini fark etme ve kullanma olanakları da sağlayabilir.

Arkadaşlık çok küçük yaşlarda bile paylaşma, uzlaşma işbirliği yapma, iletişim kurma, iletişimi sürdürme, arabuluculuk yapma ve çatışma çözme becerilerini öğrenmeye ilişkin deneyimler sağlayacaktır.

Sonuç olarak arkadaş edinebilme ve bir arkadaşlığı sürdürebilme sosyalleşme sürecinde oldukça önemlidir.

Çocuğumun akran ilişkilerinde nelere dikkat etmeliyim?

Çocuğunuz her zaman yalnız görünüyor ve nasıl arkadaş edineceğini bilemiyorsa, arkadaş edinebilmek için “hayır’’ diyemiyorsa çocuğunuz arkadaş ilişkileri konusunda problemler yaşıyor olabilir.

Çocuğumun arkadaşlık ilişkilerini geliştirmek için neler yapabilirim?

• Çocuğunuzun yeni arkadaşlar edinmesi için aile dışında ilişkiler kurmalısınız. Bu nedenle çocuğunuzu okul dışında da etkinliklere ve değişik gruplara katılması için teşvik edin.

• Evde ve ev dışında arkadaşlarını ağırlaması, etkinlik düzenlemesi için fırsat verin.

• Bazı beceriler aile ortamında kazandırılır. Çocuğunuzun; paylaşmak, başkalarının duygularını anlamak, saygı duymak ve yardımlaşmak gibi davranışları ev ortamında pekiştirin.

• Akran ilişkileri konusunda dinleyici ve iletişime açık olun. Çocuğunuza ne yapması gerektiği konusunda değil, alternatif çözüm üretmeleri konusunda destek olun.

• Drama çalışmalarına katılması konusunda rehberlik edin.

• Spor etkinliklerine teşvik edin.

• Aile içerisinde isteklerini rahatlıkla dile getirmesine fırsat verin.

• Girdiği çalışmalarda çözebilmesi için tarafsız şekilde rehberlik edin.

• Sınıf içerisinde arkadaşlarıyla oynayabilmesi için yeni oyunlar öğretin.

• Kendi ilgi alanları ve eğilimleriyle ilgili araştırma yapıp okul ortamında sunum yapabilmesi için teşvik edin.

Kaynakça 1. Lee Cater, Çev. Dinçel, E. “Kardeş Kavgaları İle Baş edebilme”, HYB Yayıncılık.

2. Grace and Thompson Cohen, “Çocuğunuzun Arkadaşlık İlişkileri” Arkadaş Yayıncılık.

 3. Nuran Hortaçsu Çocuklukta İlişkiler Ana Baba, Kardeş ve Arkadaşlar